به گزارش روابط عمومی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران ، بیمارستان شهدای یافت آباد از بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی ایران در مسیر آموزشی شدن و تربیت فراگیران قرار گرفت. از این رو دکتر علی مشکی معاون درمان دانشگاه و دکتر ندا رحیمیان متخصص داخلی و سرپرست اداره توزیع نیروهای تخصصی درباره این اتفاق توضیح می دهند.

در مسیر آموزش: بیان یک تجربه

آموزش علوم پزشکی، به دلیل مواجه با مسائل مرتبط با سلامت و بیماری افراد جامعه،  نیاز به عرصه­ های متنوع آموزش و یادگیری دارد. دانشگاه­های علوم پزشکی علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم، وظیفه مهم تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص مورد نیاز سلامت جامعه را نیز بر عهده دارند. این امر مهم ایجاب می کند آموزش پزشکی به صورت مداوم خود را با نیازهای جدید جامعه به روز رسانی نماید (1)

یک محیط آموزشی -درمانی استاندارد، امکان آموزش عملی و کاربردی برای دانشجویان علوم پزشکی را فراهم می‌آورد و دانشجویان امکان تجربه عملی در محیط واقعی بیمارستان را پیدا می‌کنند، دسترسی به بیماران واقعی، کمک می‌کند تا دانشجویان مهارت‌های بالینی خود را تقویت کرده و ارتباط نزدیک دانشجویان با اعضای هیئت علمی و پزشکان حاذق، کیفیت آموزش را ارتقا دهد. (2) همچنین دسترسی به داده‌های بیمارستان، امکان انجام تحقیقات پزشکی را فراهم آورده، همکاری بین اساتید، دانشجویان و پزشکان، موجب توسعه دانش علوم پزشکی می‌شود. محیط آموزشی- درمانی، بستر مناسبی برای انتقال دانش و ایده‌های نوآورانه فراهم می‌آورد که باعث تسهیل در انجام تحقیقات خواهد شد.(3).

روند رو به رشد جمعیت و نیاز به متخصصان پزشکی و افزایش تعداد دانشجویان در دانشگاه­های علوم پزشکی، تقاضا برای عرصه های استاندارد آموزشی - درمانی را بیش از پیش نمایان ساخته است. با وجود توجه ویژه به آموزش پزشکی در دهه ­های اخیر برنامه های توسعه ای دانشگاه های علوم پزشکی به دلایل مختلف با مشکلات مادی زیادی رو به رو شده است. در این میان برنامه ارتقای بیمارستان درمانی به مرکز آموزشی درمانی می تواند ضمن ایجاد محیط مناسب آموزشی موجب تقویت خدمات درمانی در سطح جامعه نیز گردد(4). این راهکار مقرون به صرفه بوده و از تحمیل هزینه های گزاف به سیستم علوم پزشکی پیشگیری می­ نماید. اهداف چنین تغییر کاربری، ایجاد محیطی غنی برای آموزش دانشجویان پزشکی، پرستاری و سایر رشته‌های مرتبط، افزایش کیفیت درمان بیماران با استفاده از تخصص و دانش دانشجویان و استادان و بهبود تحقیقات و توسعه دانش علوم پزشکی از طریق همکاری بین آموزش و درمان می­ باشد (3و5).

دانشگاه علوم پزشکی ایران مانند سایر دانشگاه­های علوم پزشکی کشور با افزایش تعداد دانشجو مواجه است. با توجه به دغدغه  همیشگی و حاکمیتی این دانشگاه جهت حفظ ارتقای کیفیت آموزش دانشجویان، استفاده از فضاهای مناسب درمانی برای آموزش دانشجویان از راهکارهای بسیار اثربخش می باشد که در گذشته نیز در مورد بیمارستان فیروزآبادی انجام شده است. در این راستا معاونت پزشکی عمومی دانشگاه ایران متولی آموزشی شدن بیمارستان شهدای یافت آباد با توجه به ظرفیت مناسب محیطی و زمینه­ای آن می باشد که در زیر تجربه مسیر این فرایند برای استفاده متخصصان و سیاست گذاران روایت می شود.

در اولین قدم، از بیمارستان بازدید شد. مکان  بیمارستان شهدای یافت آباد  در دل محله بزرگ و قدیمی یافت آباد تهران است. جهت استفاده از نظرات و تجربیات ارزشمند اساتید بزرگ دانشگاه که در مسیر آموزشی شدن بیمارستان فیروزآبادی مشارکت کرده بودن جلسات متعدد پنل خبرگان برگزار شد. همچنین کارگروه اجرایی انجام فرایند آموزشی متشکل از متخصصان داخلی، زنان، جراحی و آموزش پزشکی با مدیریت معاون آموزش پزشکی عمومی و رئیس آموزش پزشکی عمومی تشکیل شد. با توجه به برنامه عملیاتی نوشته شده مدیران گروه های آموزشی از محیط های بیمارستان بازدید کردند و پیشنهادهای خود را برای اجرایی شدن آموزش عنوان شد. مسئولین بیمارستان شروع به تجهیز کردن این مرکز درمانی اقدام کردند. دوره های ترکیبی آموزشی متشکل از برنامه ریزی درسی، آموزش بالینی و روش های تدریس و ارزشیابی فراگیران جهت توانمندسازی پزشکان بیمارستان را با همکاری گروه آموزش پزشکی دانشگاه برگزار شده و معاون آموزشی بیمارستان نیز تعیین شد.

از نیمه تیرماه 1403 دانشجویان پزشکی عمومی در سه بخش داخلی، جراحی و زنان به صورت روتیشن وارد بیمارستان شدند. تصور می شد دانشجویان از یک محیط جدید  چندان استقبال نکنند، پزشکان هنوز آماده شغل معلمی نباشند و دوری مسیر بهانه خوبی برای اعتراض های مکرر آنان باشد. اما بازخوردهای دانشجویان نسبت به آموزش بسیار پربار پزشکان و رضایت زیاد آنان از آموزش های کاربردی که دریافت می کردند در ارزشیابی های تکوینی بسیار مثبت بود. جلسات بسیار برنامه‌ریزی و آماده‌سازی بیمارستان با توجه به استانداردهای اعتباربخشی آموزشی بیمارستان ها همزمان با ورود دانشجویان انجام شد که خود موتور محرکی برای تجهیز سریع تر بیمارستان شد. از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تیم اعتبار بخشی جهت بازدید بیرونی در روند آموزشی شدن بیمارستان جهت دانشجویان پزشکی عمومی از بیمارستان بازدید کردند که در گزارش خود ضمن تاکید بر ضرورت این حرکت در جهت ارتقای کمیت و کیفیت آموزش دانشجویان علوم پزشکی راهکارهای بسیار ارزشمندی عرضه داشتند.

امروز،‌ فرایند آموزشی شدن بیمارستان شهدای یافت آباد تمام نشده است اما با توجه به تاثیرات مثبت این مسیر در فکر استفاده از محیط های غنی و بکر دیگر دانشگاه هستیم؛ محیط هایی با ظرفیت های بالقوه فراوان که روزی ایران را به مدرسه بزرگ برای پزشکی تبدیل خواهند کرد.  

1. -     Choi S, Holmberg I, Löwstedt J, Brommels M. Managing clinical integration: a comparative case study in a merged university hospital. Journal of Health Organization and Management. 2012 Aug 3;26(4):486-507.
2. -     Axelsson R, Axelsson SB, Gustafsson J, Seemann J. Organizing integrated care in a university hospital: application of a conceptual framework. International journal of integrated care. 2014 Apr;14.
3. -     Gilliss CL, Poe T, Hogan TH, Intinarelli G, Harper DC. Academic/clinical nursing integration in academic health systems. Nursing Outlook. 2021 Mar 1;69(2):234-42.
4. -     Afshari F, Vandad O, Zirak M, Momeni Mahmouei H. Identification and Ranking of Effective Factors on Proper Implementation of Accreditation at Zabol University of Medical Sciences. Res Med Edu 2023; 14 (4) :4-15
5. -     Jafari H, Ranjbar M, Amini Rarani M, Hashemi F S, Bidoki S S. Experiences and Views of Users about Delivering Services through the Integrated Health System: A qualitative study. TB 2020; 19 (2) :57-71